شرافت قم و اهل آن با توجه به احاديث و روايات
قم، حرم اهل بيت
قال الصادق عليه السلام :
ان الله حرما و هو مكه و ان للرسول حرما و هو المدينه وان لامير المؤمنين حرما و هو الكوفه ولنا حرما وهو قم و ستدفن فيها امراه من ولدى تسمى فاطمه ، من زارها و جبت له الجنه (قال عليه السلام ذلك و لم تحمل بموسى امه ) (2)
امام صادق (عليه السلام ) فرمودند:
خدا داراى حرمى است كه آن مكه است و پيامبرش هم حرمى دارد كه مدينه است و اميرالمؤمنين هم حرمى دارد كه كوفه است و ما هم داراى حرمى هستيم كه قم ؛ و به زودى بانويى از فرزند من آن جا دفن مى شود كه نامش فاطمه است ؛ هر كس او را زيارت كند بهشت بر او واجب مى شود. (امام صادق (عليه السلام ) هنگامى اين جمله را فرمودند كه هنوز مادر امام موسى بن جعفر به او حامله نشده بود.)
امام صادق (ع):
«ان لله حرما و هو مکة،الا ان لرسول الله حرما و هو المدینة،الا و ان لامیر المؤمنین حرما و هو الکوفة،الا و ان قم الکوفة الصغیرة.الا ان للجنة ثمانیة ابواب ثلاثة منها الى قم تقبض فیها امراة من ولدى اسمها فاطمة بنت موسى و تدخل بشفاعتها شیعتى الجنة باجمعهم.»
خداوند حرمى دارد و آن مکه است،آگاه باشید رسول خدا (ص) حرمى دارد و آن مدینه است، آگاه باشید امیر المؤمنین (ع) حرمى دارد و آن کوفه است. آگاه باشید که قم کوفه کوچک است. آگاه باشید که بهشت هشت در دارد که سه باب از آنها براى اهل قم است.بانویى از فرزندانم به نام فاطمه دختر موسى (ع) در آنجا وفات مىنماید و با شفاعت او تمام شیعیانم وارد بهشت مىشوند.
از قول گروهى از اهالى رى چنین روایتشده:
«انهم دخلوا على ابى عبد الله و قالوا:نحن من اهل الرى. فقال، مرحبا باخواننا من اهل قم. فقالوا: نحن من اهل الرى. فاعاد الکلام قالوا ذلک مرارا و اجابهم بمثل ما اجاب به اولا.فقال:ان الله حرما و هو مکة و ان للرسول (ص) حرما و هو المدینة و ان لامیر المؤمنین (ص) حرما و هو الکوفة و ان لنا حرما و هو بلدة قم و ستدفن فیها امراة من اولادى تسمى فاطمة فمن زارها وجبت له الجنة.»
گروهى از اهل رى بر امام صادق (ع) وارد شدند و عرض کردند:ما اهل رى هستیم.حضرت فرمود:برادران ما از قم خوش آمدند.دوباره گفتند:ما اهل رى هستیم. باز حضرت مانند اول پاسخ داد. آنان چند بار همان جمله را تکرار کردند و حضرت نیز مانند اول پاسخ فرمود. حضرت ادامه داد: خداوند حرمى دارد و آن مکه است. پیامبر (ص) حرمى دارد و آن مدینه است. امیر المؤمنین (ع) نیز حرمى دارد که کوفه است و براى ما نیز حرمى است و آن شهر قم است.
به زودى بانویى از اولاد من به نام فاطمه در آن دفن مىگردد که هر کس او را زیارت نماید بهشتبر او واجب خواهد شد.
قم، يکي از درهاي بهشت
عن ابى الحسن الرضا عليه السلام قال :
ان للجنه ثمانيه ابواب ، ولاهل قم واحد منها فطوبى لهم ، ثم طوبى لهم ثم طوبى لهم : (3)
امام رضا (عليه السلام ) فرمودند:
بهشت داراى هشت در است ، يكى از آن ها براى قمى هاست ، پس خوشا به حالشان و آفرين بر آنان و آفرين بر آنان .
صفوان بن یحیى مىگوید:
روزى در خدمت امام هادى (ع) بودم که سخن از قم و اهل آن و تمایل آنها به حضرت مهدى (ع) به میان آمد. حضرت براى آنان طلب رحمت نموده فرمود:
«رضى الله عنهم. ثم قال: ان للجنة ثمانیة ابواب و واحد منها لاهل قم و هم خیار شیعتنا من بین سائر البلاد.خمر الله تعالى ولایتنا فى طینتهم.»
خداوند از آنان راضى باشد. بهشت هشت در دارد و یک در،مخصوص اهل قم است. آنان از میان تمام سرزمینها بهترین شیعیان ما هستند. خداوند محبت ما را در ذات آنها قرار داده است.
روى عن الائمه :
لولا القيمون لضاع الدين (4)
از ائمه (عليهم السلام ) نقل شده كه فرمودند: اگر مردم قم نبودند، دين تباه مى شد.
قم، پناهگاه فاطمين
قال الصادق عليه السلام :
«اذا اصابتکم بليه و عناء فعليکم بقم فانه مأوي الفاطميين» .(5)
امام صادق (عليه السلام ) فرمودند:
زمانى كه رنج و گرفتارى به شما روآورد، به قم روى آوريد؛ زيرا قم پناهگاه فاطميان و محل آسايش مؤمنان است .
عن ابى عبدالله عليه السلام قال :
ان الله اختار من جميع البلاد كوفه و قم و تفليس .(6)
امام صادق (عليه السلام ) فرمودند:
خداوند از ميان همه شهرها كوفه ، قم و تفليس (7) را برگزيده است .
قال الصادق عليه السلام :
فى قم شيعتنا و موالينا و تكثر فيها العماره ، و يقصده الناس و يجتمعون فيه حتى يكون الجمر بين بلدتهم . (8)
امام صادق (عليه السلام ) فرمودند:
در شهر قم شيعيان و دوستان ما هستند، در آينده ساختمان در آن شهر زياد مى شود و مردم راهى آن جا شده و در آن شهر اجتماع مى كنند تا جايى كه نهرجمر (9) وسط شهر قرار مى گيرد.
2- بحارالانوار، 60/216.
3- همان ، 60/215.
4- سفينه النجاه 2/446.
5- بحارالانوار، 60/215.
6- همان ، 60/214.
7- تفليس شهرى در اتحاد جماهير شوروى سابق و پايتخت گرجستان بوده و مدت ها متعلق به ايران بوده است .
8- بحار الانوار، 60/215.
9- رودخانه
اهل قم، زائرين امام رضا
عن عبدالعظيم بن عبدالله الحسني قال علي بن محمد العسکري عليهالسلام اهل قم و اهل آبه مغفور لهم لزيارتهم لجدي علي بن موسي الرضا عليهالسلام بطوس ألا و من زاره فاصابه في طريقه قطرة من السماء حرم الله جسده علي النار.» [1] .
«حضرت عبدالعظيم حسني عليهالسلام نقل ميکند: از امام حسن عسگري عليهالسلام شنيدم که ميفرمود: مردم قم و آبه آمرزيدهاند، زيرا جدم، امام رضا عليهالسلام را در شهر طوس زيارت ميکنند. آگاه باشيد! هر کسي ايشان را زيارت کند، و در مسير راه، قطرهي باراني به او برسد، خداوند بدنش را بر آتش، حرام ميکند.»
امام صادق (ع):
ان اهل قم مغفور لهم»
امام صادق عليهالسلام فرمودند: «مردم قم، آمرزيده هستند.» [13] .
پاداش زيارت حضرت معصومه
قال الامام الصادق عليهالسلام و سيأتي زمان تکون بلدة قم و اهلها حجة علي الخلائق».
«پيشواي ششم شيعيان فرمودند: «به زودي زماني فرا ميرسد که شهر قم و اهل آن حجت ساير مردم خواهند شد.» [2] .
قم شهر امام صادق
قال الامام الصادق عليهالسلام «قم بلدنا و بلد شيعتنا مطهرة مقدسة.» [3] .
«امام جعفر صادق عليهالسلام فرمودند: قم، شهر ما و شهر شيعيان ما ميباشد. قم، پاک و پاکيزه است.»
پاداش زيارت فرزندان پيامبر خدا
قال رسول الله (ص): «من زارني او زار احدا من ذريتي زرته يوم القيمة فانقذته من اهوالها.» [4] .
«نبي مکرم اسلام صلي الله عليه و آله فرمودهاند: کسي که مرا يا يکي از فرزندانم را زيارت کند، روز قيامت به ديدارش خواهم رفت، و او را از ترسهاي آن روز نجات خواهم داد.»
زيارت حضرت معصومه همسنگ زيارت امام رضا
قال الامام علي بن موسي الرضا عليهالسلام:
«من زار المعصومة بقم کمن زارني.»
«کسي که حضرت معصومه (س) را در قم زيارت کند، مانند آن است مرا زيارت کرده است.» [5] .
پاداش نماز در مسجد مقدس جمکران قم
عن حسن بن مثلة الجمکراني عن الامام المهدي (عج) انه قال:
«من صلاهما فکأنما صلاها (هما) في البيت العتيق.» [6] .
«حسن بن مثله جمکراني که توفيق شرفيابي به محضر مبارک حضرت مهدي (عج) را پيدا نمود، پس از دريافت دستور ساخت مسجد مقدس جمکران، امام زمان (عج) به ايشان فرمودند: «کسي که در آن مسجد نماز بگذارد، همانند اين است که در خانهي خدا نماز خوانده است.»
قم، مرکز امنيت و آرامش در آخرالزمان
قال الامام الصادق عليهالسلام:
«... فاما الري، فويل له من جناحيه، و ان الامن فيه من جهة قم و اهله، قيل و ما جناحاه؟ قال عليهالسلام: احدهما بغداد و الآخر خراسان.» [7] .
حضرت جعفر صادق عليهالسلام در حديثي مفصل راجع به اوضاع آخرالزمان فرمودند: «اما ري، پس واي بر آن از دو بالش! و امنيت و آرامش در آن از طرف قم و اهل قم است. از آن حضرت سؤال شد (که آن) دو بال کدامند؟ امام فرمودند: يکي بغداد، و ديگري خراسان است.» [8] .
پاداش زيارت حضرت معصومه
قال الامام الصادق عليهالسلام:
«... ان زيارتها تعدل الجنة.» [9] .
«حضرت صادق عليهالسلام فرمودند: همانا زيارت او برابر با کسب بهشت است.»
حرم حضرت معصومه، حرم امامان معصوم
قال الامام الصادق عليهالسلام:
«الا ان حرمي و حرم ولدي بعدي قم.»
«آگاه باشيد! همانا حرم من و حرم فرزندانم، بعد از من، قم است.» [۱۰] .
ياوران ائمهي اطهار
قال الامام الصادق عليهالسلام:
«اهل خراسان اعلامنا و اهل قم انصارنا...»[11] .
امام صادق عليهالسلام فرمودهاند: «مردم خراسان، بزرگان ما هستند؛ و مردم قم، انصار و ياران ما ميباشند.»
ياران حضرت مهدي
قال الامام الصادق عليهالسلام:
«اما انهم انصار قائمنا و دعاة حقنا.» [12] .
«آگاه باشيد! اهل قم، ياران قائم ما (عجل)، و دعوتگران و خواهان احقاق حق ما هستند.»
دفع گرفتاريها از قم
قال الامام الرضا عليهالسلام، لزکريا ابنآدم بن عبدالله بن سعد الاشعري:
«ان الله يدفع البلاء بک عن اهل قم کما يدفع البلاء عن اهل بغداد بقبر موسي بن جعفر عليهالسلام» [15]
«امام رضا عليهالسلام خطاب به زکريا بن آدم اشعري فرمودند: خداوند گرفتاريها را به واسطه تو از مردم قم برطرف ميکند؛ همان طور که به واسطهي قبر امام هفتم عليهالسلام از مردم بغداد برطرف ميکند.» [16] .
دعاي رسول خدا
قال رسول الله صلي الله عليه و آله:
اللهم أغفر للاشعريين صغيرهم و کبيرهم. [17] .
رسول گرامي اسلام صلي الله عليه و آله فرمودند: «خداوندا! اشعريها را، از کوچک و بزرگ، بيامرز!» [18].
نامهي مبارک امام حسن عسگري به مردم قم
کتب ابومحمد عليهالسلام الي اهل قم و آبة:
«ان الله تعالي بجوده و رأفته قد من علي عباده بنبيه محمد صلي الله عليه و اله و سلم، بشيرا و نذيرا وفقکم لقبول دينه و اکرمکم بهدايته و غرس في قلوب اسلافکم الماضين رحمة الله عليهم.» [21] .
«امام حسن عسگري عليهالسلام طي نامهيي مبارک، به مردم قم و آبه، نوشتند:
خداوند از روي مهرباني و بذل و کرمش، بر بندگان خود منت گذارد، و پيامبري همانند محمد (درود خدا بر او و خاندانش باد!) به عنوان بشارتدهنده و بيمدهنده فرستاد. آن گاه شما - مردم قم و آبه - را براي پذيرش دينش موفق کرد. پس با هدايتهايش، به شما عزت و کرامت بخشيد، و در دلهاي اجداد شما (رحمت خدا بر آنان باد!) تخم هدايت را کاشت.
اهل قم، قيام کنندگان با حضرت مهدي
عن عفان البصري عن ابيعبدالله عليهالسلام قال لي:
اتدري لم سمي قم؟ قلت: الله و رسوله و انت اعلم. قال؛ انما سمي قم لان اهله يجتمعون مع قائم آل محمد - صلوات الله عليه - و يقومون معه و يستقيمون عليه و ينصرونه [22] .
عفان بصري روايت ميکند: «در محضر پيشواي ششم امام صادق عليهالسلام بودم، که ايشان از من پرسيدند: ميداني چرا قم به اين اسم ناميده شد؟ در جواب گفتم: خدا و پيامبرش و شما آگاهتر هستيد. پس آن حضرت در ادامه فرمودند: به اين دليل قم ناميده شد، چون اهل آن با قائم آل محمد (ص) همراه ميشوند، و با او قيام ميکنند، و استوار خواهند بود.»
لطف ويژهي خدا به اهل قم
قال الامام الصادق عليهالسلام:
و ما اراد احد بقم و اهله سؤا الا اذله الله، و ابعده من رحمته.» [23] .
امام صادق عليهالسلام فرمودند: «هيچ کس به قم و اهل آن قصد بدي نميکند، جز اينکه خداوند او را خوار و ذليل ميگرداند، و وي را از رحمت خود به دور مينمايد.»
[1] همان، ج 60، ص 231، روايت 73، باب 36.
[2] همان، ج 60، ص 213.
[3] سفينة البحار، ج 2، ص 447.
[4] کامل الزيارات، ص 11. (لازم به ذکر است در شهر مقدس قم بيش از چهارصد و چهل امامزاده وجود دارد).
[5] ناسخ التواريخ، ج 3، ص 68، رياحين الشيعه، ج 5، ص 35.
[6] المستدرک الوسائل، ج 3، ص 447، نشر مؤسسهي آلالبيت قم.
[7] مجلسي، محمد باقر، جلد 60، ص 212.
[8] همان طور که ملاحظه ميکنيد، امروزه بغداد يکي از مصيبتبارترين مناطق خاورميانه است، که خطرش کل کشورهاي منطقه را تهديد ميکند.
[9] همان، ص 219، (البته در بعضي ديگر از روايات، به جاي تعدل، تعادل ذکر شده).
[10] همان، ص 216.
[11] بحارالأنوار، ج 60، ص 218؛ سفينة البحار، ج 2، ص 446؛ تاريخ قم، ص 92.
[۱۲] همان، ص 218، تاريخ قم، ص 93، فاطمه دوم، ص 188.
[13 بحارالأنوار، ج 57، ص 218.
[۱۵] بحارالأنوار، ج 60، ص 220.
[16] شهر مقدس کاظمين، محل دفن دو امام معصوم شيعيان، حضرت موسي بن جعفر (ع) و حضرت جواد الائمه (ع)، متصل به بغداد - پايتخت عراق - ميباشد.
[۱۷] همان، (سند پاورقي شماره يک).
[18] طايفهي اشعريها، از قديميترين و اصيلترين مردم قم بودند، که همگي از شيعيان خالص و اصحاب و ياران خاص ائمهي اطهار (ع) محسوب ميشدند. آنها در هنگام ورود حضرت فاطمه معصومه (ع) به قم، نقش بسيار مهمي ايفا نمودند. اکنون، قبور مطهرشان در مقبرهي منورهي شيخان در ميدان آستانهي مقدسهي قم ميباشد. از نسل آنها، تا امروز باقيست.
[21] سفينة البحار، ج 2، ص 448.
[22] مجلسي، محمد باقر، بحارالأنوار ج 60، ص 216، تاريخ قم، ص 100.
[23] همان، ص 215.
قم سرزمين مقدس
قال الامام الصادق عليهالسلام:
تربة قم مقدسة، و اهلها منا و نحن منهم لا يريدهم جبار بسوء الا عجلت عقوبته مالم يخونوا اخوانهم فاذا فعلوا ذلک سلط لله عليهم جبابرة سوء! اما انهم انصار قائمنا و دعاة حقنا، ثم رفع راسه الي السماء و قال: اللهم اعصمهم من کل فتنة و نجهم من کل هلکة.
حضرت امام صادق عليهالسلام فرمودند: تربت قم مقدس است، و مردم قم از مايند و ما هم از آنانيم هيچ ستمگري قصد بد به اهل قم نميکند مگر اينکه عذاب او جلو ميافتد تا وقتي که مردم به برادران خود خيانت نکنند. اما هنگامي که (به برادران خود) خيانت کنند، خداوند ستمگران را بر آنان مسلط ميکند.
آنان (اهل قم) ياران قائم ما و دعوتگران حق هستند، آن گاه امام (صادق عليهالسلام) سر (مبارکشان) را به سوي آسمان بلند کردند و فرمودند: خدايا آنها (مردم قم) را از هر فتنهيي مصون بدار و از نابودي نجات بخش [3] .
دعاي حضرت علي براي مردم قم
عن اميرالمؤمنين عليهالسلام انه قال:
صلوات الله علي اهل قم، و رحمه لله علي اهل قم سقي لله بلادهم الغيث.
حضرت علي عليهالسلام فرمودند: درود خدا بر مردم قم، رحمت و لطف خداوند بر آنان باد، خداوند شهرهاي آنان را از باران سيراب نمايد [4] .
سلام خدا بر مردم قم
قال الامام الصادق عليهالسلام
سلام الله علي اهل قم: «يسقي الله بلادهم الغيث، و ينزل الله عليهم البرکات، و يبدل سيآتهم حسنات...»
امام صادق عليهالسلام فرمودند: «سلام خدا بر مردم قم! خداوند سرزمين آنها را با بارانش سيراب ميکند، برکاتش را بر آنها نازل مينمايد، و گناهانشان را به نيکيها تبديل ميسازد.» [12]
قم، آشيانهي آل محمد
حضرت عبدالعظيم الحسني رحمه الله از امام کاظم علیه السلام روایت میکند که فرمود :
قم عش آل محمد و مأوي شيعتهم، ولکن سيهلک جماعة من شبابهم بمعصية آبائهم و الاستخفاف و السخرية بکبرائهم و مشايخهم و مع ذلک يدفع الله عنهم شر الآعادي و کل سوء [5] .
امام هفتم شيعيان حضرت ابيالحسن موسي بن جعفر عليهالسلام فرمودند: قم آشيانه آل محمد (ص) و پناهگاه شيعيان آنهاست، اما به زودي گروهي از جوانان آنان به خاطر نافرماني پدرانشان و سبک شمردن و مسخره کردن بزرگان و کهنسالان و پيران، نابود ميشوند، ولي با اين حال، خداوند شر دشمنان و هر گونه بدي را از آنان (قميان) دفع ميکند.
محاسبهي مردم قم
قال الصادق عليهالسلام:
«محشر الناس کلهم الي بيت المقدس الا بقعة بارض الجبل يقال لها قم، فانهم يحاسبون في حفرهم و يحشرون من حفرهم الي الجننة...»
پيشواي ششم شيعيان عليهالسلام فرمودهاند: [7] محل حشر تمام مردم به طرف بيتالمقدس است، مگر مکاني در سرزمين جبل که به آن قم گفته ميشود آنان در همان قبر خودشان محاسبه ميشوند و از همانجا به طرف بهشت ميروند...»
فضيلت سرزمين قم
امام صادق (ع):
«ان الله... احتجببلدة- قم على سایر البلاد و باهلها على جمیع اهل المشرق و المغرب من الجن و الانس و لم یدع الله قم و اهله مستضعفا بل وفقهم و ایدهم.»
خداوند شهر قم را حجتبر سائر سرزمینها قرار داد و به وسیله مردم قم بر تمام اهل مشرق و مغرب از جن و انس حجت تمام کرد.خداوند قم و اهل آن را مستضعف نخوانده استبلکه ایشان را موفق و تایید نموده است.
فرشته بر آسمان قم
قال الصادق جعفر بن محمد عليهالسلام:
«ان لعلي قم ملکا رفرف عليها بجناحيه لا يريدها جبار بسوء الا اذابه الله کذوب الملح في الماء»
امام صادق عليهالسلام فرمودند: «در آسمان قم فرشتهيي قرار دارد، که پرهايش را به شهر قم پهن کرده است. هر جبار ستمگري قصد سوء به قم را داشته باشد، خداوند او را آنچنان ذوب ميکند، که نمک در آب ذوب ميشود!» [11] .
اهل رکوع و سجود
قال الامام الصادق عليهالسلام:
«... هم اهل رکوع و سجود، و قيام و قعود، هم الفقها العلماء الفهماء، هم اهل الدراية و الرواية و حسن العبادة» [13] .
«آنها مردم قم اهل رکوع، سجود، قيام و قعود در عبادت هستند. آنها فقها، دانشمندان، افراد هوشمند، فهيم و روايت شناس بوده، و عبادات خود را به نيکويي انجام ميدهند.»
توقف کشتي نوح در قم
ابومقاتل ديلمي از امام علي بن محمد الهادی عليهالسلام روايت ميکند:
«انما سمي قم به لانه لما وصلت السفينة اليه في طوفان نوح عليهالسلام، قامت و هو قطعة من بيت المقدس.» [15] .
«همانا قم به اين اسم ناميده شد، چون کشتي نوح عليهالسلام در جريان طوفان به آنجا رسيد، و حرکت نکرد؛ و آن، قطعهيي از بيتالمقدس است.»
قيام مردي از اهل قم
قال الامام موسي بن جعفر عليهالسلام:
«رجل من اهل قم يدعو الناس الي الحق، يجتمع معه قوم کزبر الحديد، لا تزلهم الرياح العواصف. و لا يجنبون، من الحرب و لا يجبنون، و علي الله يتوکلون، و العاقبه للمتقين.» [16] .
«مردي از اهل قم، مردم را به سوي حق فرا خواند. گروهي همچون قطعات آهن به همراه او گرد ميآيند. افرادي که تندبادها آنان را نميلغزاند؛ از جنگ خسته نميشوند؛ نميترسند، و بر خدا توکل ميکنند. عاقبت از براي اهل تقواست.»
اهل قم زائرين امام رضا
ابوالصلت هروي نقل ميکند:
در خدمت حضرت رضا عليهالسلام بودم، که گروهي از اهل قم به محضر مبارک آن بزرگوار وارد شدند و سلام کردند. آن امام همام عليهالسلام آنها را نزديک خود جا داد، و فرمود: «مرحبا بکم و اهلا فانتم شيعتنا حقا فسيأتي عليکم يوم تزورون فيه تربتي بطوس الا فمن زارني و هو علي غسل، خرج من ذنوبه کيوم ولدته امه» [17] .
«خوش آمديد! آفرين بر شما! الحق که شيعيان ما هستيد. عن قريب، روزي فرا رسد، که تربت مرا در طوس زيارت کنيد. آگاه باشيد که، هر کس مرا با غسل زيارت کند، از گناهان خود خارج ميشود، مانند روزي که از مادر متولد شده است!»
قم، سالمترين شهرها در آخرالزمان
سئل اميرالمؤمنين عليهالسلام عن اسلم المدن و خير المواضع عند نزل الفتن و ظهور السيف، فقال: اسلم المواضع يومئذ ارض الجبل، فاذا اضطربت خراسان و وقعت الحرب بين اهل جرجان و طبرستان و خربت سجستان فأسلم المواضع يومئذ قصبة قم.»[18] .
«از حضرت اميرالمؤمنين عليهالسلام سؤال شد: سالمترين شهرها و بهترين مکانها هنگام نازل شدن فتنه و آشکار شدن شمشيرها کجاست؟ امام علي عليهالسلام در پاسخ فرمود: سالمترين مکانها در آن روز، زمين جبل است. زماني که خراسان مضطرب شود، بين مردم گرگان و طبرستان جنگ رخ دهد، و سجستان خراب شود، پس سالمترين مکان در آن روز، شهر قم است.»
[3] همان ص 466، همان ص 228.
[4] بحارالأنوار (چاپ تهران)، ج 60، ص 214. باب 36 و چاپ بيروت، ج 57، ص 214، حديث 31، باب 36.
[5] بحارالأنوار، جلدين 2 و 60، به ترتيب ص 446 و 214، سفينة البحار، ج 2، ص 446.
[7] بحارالأنوار، ج 60، ص 218؛ سفينة البحار، ج 2، ص 446؛ تاريخ قم، ص 92.
[11] همان.
[12] همان.
[13] بحارالأنوار، ج 60، ص 217، رواية 43؛ سفينة البحار، ج 2، ص 446.
[15] همان، ص 216، حديث 38.
[16] شيخ صدوق، محمد بن علي بن الحسين، عيون اخبار الرضا، ج 2، ص 26، حديث 21؛ سفينة البحار، ج 4، ص 447؛ بحارالأنوار، ج 60، ص 231.
[17] بحارالأنوار، ج 60، ص 217.
[18] بحارالأنوار، ج 60، ص 212.
امام رضا (ع):
«لقد همت ان اجعل اهل قم شعارى و دثارى.»
مىخواهم اهل قم را لباس زیر و روى خود قرار دهم.
امام صادق (ع):
«نعم الموضع قم للخائف الطائف»
قم براى آنکه از ترس از جایى به جاى دیگر مىرود،خوب مکانى است.
در روایات آمده است:
«ان رسول الله (ص) لما اسرى به رأی ابلیس بارکا بهذه البقعة،فقال له:قم یا ملعون! فسمیتبذلک»
هنگامى که پیامبر اکرم (ص) به معراج رفت، شیطان را دید که روى قطعه زمینى نشسته. حضرت به او فرمود: قم(بلند شو) اى ملعون! به همین دلیل این شهر «قم» نامیده شد.
امام جواد (ع): در نامهاى خطاب به على بن مهزیار اهوازى چنین مرقوم فرمود:
«قد فهمت ما ذکرت من امر القمیین خلصهم الله و فرج عنهم و سررتنى بما ذکرت من ذلک و...»
آنچه درباره قمىها- خداوند آنها را خالص گرداند و بر ایشان گشایش قرار دهد- یادآور شدى، متوجه شدم و با آنچه ذکر کردى، شادمانم ساختى و...
